İlk olarak milattan önce 2737 yılında, Çin'de medikal amaçlarla kullanılmaya başlanan çay, bugün dünyanın hemen her yerinde en çok tüketilen içeceklerin başında geliyor. İster sıcak ister soğuk çay olsun, farklı demleme teknikleri ve farklı yapraklar kullanılarak hazırlanan yüzlerce çay çeşidi saymak mümkün. İngilizler için beş çayı ritüeli, Japonya ve Çin’de ise uğruna felsefe yüklü seremoniler düzenlenen çay, bizim ülkemizde ise adeta milli içecek haline gelmiş durumda. Dünyada kişi başına en yüksek çay tüketimine sahip Türkiye'de çayseverler için pek çok farklı çay markası üretim yapıyor ve çay kültürünün korunmasını sağlıyor. Peki biz Türkler çayı neden bu kadar çok seviyoruz?
Çay Kültürü
Çoğu kaynakta Türklerin çay ile Anadolu’ya girmeden önce, 12. yüzyılda Orta Asya’da tanıştığı düşünülüyor. Bir Kazan Kırım Türk'ü ve dil islahatçısı olan Abdül'l-Kayyum Nasıri'nin kitabı Fevakihü'l-Cülesa'da ilk çay içen Türk'ün Hoca Ahmet Yesevi olduğu yazıyor. Bugün yaygın çay kültürü bize çayı çok eskiden beri böyle çok içtiğimizi düşündürtse de aslında Osmanlı döneminde çay pek bilinmezdi. Çay tiryakisi olmazdan evvel kahveyi tüm dünyaya Türk Kahvesi olarak yayan Türkler tabii ki o zamanlarda kahveye düşkündü ve henüz çay kültürü oluşmamıştı. Ta ki 1. Dünya Savaşı'nda kahve üretilen topraklar kaybedilene ve kahve çok pahalı hale gelene kadar. Bu konuda önlem alınması gerektiğini düşünen Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye topraklarında yetiştirilebilecek bir bitki olan çayın yaygınlaşması için ilk deneme ekimini başlattı. Kahvenin pahalı fiyatına karşılık çay, daha ucuza imal edilebilen ve kolay ulaştırılabilen bir içecek oldu ve hızla sevilerek vazgeçilmez bir içecek halini aldı. Kısa sürede dünyadaki en yüksek çay tüketimine ulaşıldı ve bugün de Türkiye dünyada en fazla çay tüketimine sahip ülke. Tüketim bu kadar çok olunca elbette her bakkalda ve markette çay bulmak mümkün oluyor. Perakendeciler için en ucuz toptan çay fiyatı veren toptan çay satan yerleri bulmak önemli oluyor. Yüksek miktarda ve kaliteli çay üretilen Türkiye'de uygun fiyatlarla toptan çay ve perakende çay satın almak için ToptanTR.com'dan hemen sipariş verebilirsiniz. Lipton Yellow Label, Çaykur Tiryaki ve diğer en çok satan çay markalarını ve çay çeşitlerini kapınıza kadar getirmeye hazırız.
Çay tiryakileri için önemli bir konu da çayın nasıl demlendiği. Demlik poşet çay ve bardak poşet çay ürünleri yaygın olarak kullanılsa ve kolaylık sağlasa da pek çok çaysever en sevdiği çay markasının açık çayından alıp kendisi demlemeyi tercih ediyor. Çay demerlerken bunlara dikkat ederseniz daha lezzetli bir çay keyfi deneyimleyebilirsiniz:
- Demleyeceğiniz çayın temiz olması önemlidir. Çayı demliğe almadan birkaç kez yıkayarak tozundan arındarırsanız daha berrak ve lezzetli olacaktır.
- İyi demlenmiş çay demliğin dibine çökecektir. Arada karıştırarak ve yaprakları dibe iterek daha iyi dem alabilirsiniz.
- Elbette çayın tadını en çok etkileyen şey demleme süresidir. 15-20 dakika kadar demlemek dengeli, çok acı olmayan ama yeterince yoğun tada sahip bir çay verir.
- Doğrudan kaynar su dökerseniz çayın tadı kaçacaktır. Suyun birazcık soğumasını bekleyin ve daha sonra çayı kaynattığınız suyun içine ekleyin.
- Değişiklik arıyorsanız çayınız demlenirken çaydanlığa karanfil, tarçın ya da vanilya atabilirsiniz. Aromatik ve farklı bir tat katarak çay keyfinizi değiştirecektir.
İnce Belli Çay Bardağı
Kahveyi demleme ve sunum yöntemleriyle Türk kahvesi haline getirmişken bir benzerine çaya yapmamız elbette beklenen bir şeydir. Türk çay kültürünün ayırt edici özelliklerinden olan ince belli çay bardağını kimin tasarladığı bilinmese de bildiğimiz en eski çay bardağı Hoca Ali Rıza’nın ‘Semaver’ adlı tablosunda görülüyor. Hoca Ali Rıza’nın vefat tarihinin 1930 yılı olmasını göz önüne alırsak, çay bardağı öğesi en az 80 yıldır hayatımızda.
İnce belli çay bardağı sadece farklı bir sunum yöntemi değil, aynı zamanda bir yokluğa çare bulan akıllaca bir çözüm. Avrupada Sanayi Devrimi’nden sonra Cam Sanayii’nin gelişmesiyle ortaya çıkan cam bardaklar, Türkiye'de ilk olarak Beykoz’da 1900’lu yıllarda kurulan cam fabrikasında üretilmeye başlandı. Ancak kulplu bardakların üretim maliyetlerinin yüksekliği sebebiyle daha ucuz ve çay içmeye çok daha uygun yeni bir bardak tipi, ince belli çay bardağı ortaya çıktı.
Siyah Çay mı Yeşil Çay mı?
Sofralarımızın olmazsa olmazı siyah çay, aslında yeşil çay ile aynı bitkinin yapraklarından elde ediliyor. Çayın siyah ya da yeşil olmasını sağlayan ise kurutma ve oksitlendirme. Siyah çay yavaş yavaş kurutulan çay yaprakları oksitlenerek "tavşan kanı" dediğimiz demi verecek hale geliyor. Siyah çay en çok tüketilen çay çeşidi olduğu için tüm çay markaları mutlaka siyah çay üretiyor.
Çay markalarının en çok ürettiği ikinci çay olan yeşil çay ise açıkta bırakılmadan, hemen kavrularak kurutuluyor ve oksitlenmiyor. Genelde Çin ve Japonya'da yaygın olsa da dünyanın kalanında ve tabii Türkiye'de de seveni çok.
Bir de beyaz çay var. İçeriğindeki antioksidan oranı en yüksek olan çaylardan biri olan beyaz çay, henüz açmamış tomurcuk halindeki çay yapraklarının en üst yapraklarının toplanıp hiçbir işlem görmeden kurutulması ile elde ediliyor ve dünyanın en özel çaylarından biri olarak görülüyor.
